Iets meer mediterrane vergevingsgezindheid zou ons niet misstaan

Zo’n twintig kilometer ten zuiden van het stadje Ciudad Real in centraal-Spanje (bevolking: 75.000) ligt een bijna verlaten vliegveld. Groots opgezet als Luchthaven Zuid-Madrid had het op de hogesnelheidslijn tussen Sevilla en de hoofdstad moeten worden aangesloten om de druk op Barajas te verlichten.

De Madrileense luchthaven zelf werd echter gelijktijdig uitgebreid en de treinverbinding kwam er niet. Aeropuerto Central Ciudad Real dient tegenwoordig vooral als parkeerplaats voor vliegtuigen die door de coronapandemie aan de grond staan. Het mocht meer dan een miljard euro kosten.

Spaanse inkomens sinds 1986 met 350% gestegen

Sinds Spanje in 1986 toetrad tot de Europese Unie heeft het honderden miljarden in infrastructuur gestoken. Veel van dat geld kwam uit Brussel. Het land heeft inmiddels bijna honderd vliegvelden, prachtige snelwegen, glasvezel voor driekwart van de bevolking en de meeste kilometers hogesnelheidslijn in Europa.

Volgens het World Economic Forum zijn er maar elf landen in de wereld met een betere infrastructuur dan Spanje. Dat heeft de economie een enorme impuls gegeven. Het bruto binnenlands product is sinds 1986 verviervoudigd. Inkomens zijn in diezelfde periode met 350 procent gestegen.

Dat er naar schatting van de Spaanse Vereniging van Geografen in die opbouw rond de 81 miljard euro te veel is uitgegeven, aan half-gebouwde spoorlijnen, onnodig dure treinstations en ongebruikte vliegvelden, neemt het land op de koop toe.

Moord en brand vanwege een fraude van 4 miljoen

Dan Nederland. Hier bleek in 2013 dat zo’n 800 Bulgaren 4 miljoen euro aan toeslagen hadden opgestreken waar ze geen recht op hadden. De fraude was nog geen tiende van een procent waard van de 13 miljard euro die jaarlijks in toeslagen wordt uitgekeerd. Toch schreeuwde de Tweede Kamer moord en brand.

Er kwam een nieuwe fraudewet. De Belastingdienst en het ministerie van Financiën richtten een speciaal team in om fraudeurs op te sporen. De aanpak zal door de jaren heen meer geld hebben gekost dan de Bulgarenfraude zelf. En het mondde uit in de kindertoeslagenaffaire: tienduizenden ouders die slachtoffer werden van een meedogenloze werkwijze, omdat wij allemaal zo verontwaardigd waren over een diefstal van 4 miljoen.

Niet ieder scheurtje hoeft te worden opgevuld

Het zal iets met onze eeuwenlange strijd tegen het water te maken hebben. We hebben geleerd dat je geen scheurtje in de dijk over het hoofd kunt zien. Voor je het weet staat de polder onder water. Geen probleem mag in Nederland onopgelost blijven. Ieder incident vraagt om een systeemwijziging.

Nu halen Spanjaarden wel erg snel hun schouders op als weer eens blijkt dat ergens geld is verspild of gestolen, maar iets van die mediterrane vergevingsgezindheid zou ons niet misstaan. Niet ieder scheurtje in de dijk hoeft te worden opgevuld. Laat staan dat er bij het minste gebrek een hele betonplaat overheen moet.