Een asielcrisis, vrouwenrechten en een vlaggenoorlog zorgen in Groot-Brittannië voor een explosieve mix

Na wekenlange protesten heeft het Britse hooggerechtshof besloten dat een hotel in Epping, net buiten Londen, niet langer asielzoekers mag opvangen. Uiterlijk 12 september moet voor de 132 asielzoekers een andere plek worden gevonden. Er waren al langer klachten over seksuele intimidatie door alleenstaande mannelijke asielzoekers, maar de aanhouding van een van hen vanwege de aanranding van een meisje, was de druppel die de emmer deed overlopen.

De Labour-regering vreest dat van de gerechtelijke uitspraak een precedentwerking uitgaat. In het Verenigd Koninkrijk worden nu meer dan 32.000 asielzoekers opgevangen in hotels, een kostbare kwestie die al langer ter discussie staat. In september 2023 was er een piek van ruim 56.000 asielzoekers in hotels.

De afgelopen jaren is de armoede in de Britse steden sterk toegenomen, maar door het uitblijven van economische groei is er geen geld voor meer sociale hulp en bijstand. Dan zet het kwaad bloed bij de bevolking als er wél geld wordt vrijgemaakt voor de opvang van asielzoekers die illegaal het land zijn binnengekomen en worden opgevangen in dure hotels.

Langer wachten op permanente verblijfsstatus

In 2021 steeg het aantal asielaanvragen naar een recordhoogte van bijna 111.100 verzoeken in twaalf maanden, een stijging van 14 procent ten opzichte van het jaar daarvoor. Sinds midden 2021 wordt een sterke toename zichtbaar, vooral onder migranten die met kleine bootjes het Kanaal oversteken.

In mei 2025 kwam premier Keir Starmer met een whitepaper met maatregelen om immigratie te verminderen, hooggeschoolde immigranten aan te trekken en Britse werknemers te ondersteunen. De premier benadrukte dat het verkrijgen van het recht om in Groot-Brittannië te blijven een voorrecht is dat verdiend moet worden en dat niet automatisch wordt verleend. Verder kondigde Starmer strengere taaleisen aan voor migranten en betere handhaving. Ook moeten migranten straks tien jaar wachten om een permanente verblijfsstatus te krijgen en kunnen degenen die voor misdrijven zijn veroordeeld sneller het land worden uitgezet.

Ook maakte Starmer een afspraak met de Franse regering voor een gezamenlijke aanpak van de illegale migratie. Daardoor kunnen migranten die met kleine bootjes in het Verenigd Koninkrijk aankomen voortaan worden teruggestuurd naar Frankrijk. In ruil daarvoor mogen evenveel migranten vanuit Frankrijk via een legale route naar het Verenigd Koninkrijk reizen. Het heeft niet veel geholpen. Onlangs werd bekendgemaakt dat in het eerste jaar van de regering-Starmer 50.000 migranten illegaal het Kanaal zijn overgestoken.

Asielverzoeken in het Verenigd Koninkrijk sinds 2003. Bron: https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2025/08/21/verenigd-koninkrijk-ziet-aantal-asielverzoeken-naar-recordhoogte/

Reform UK, de partij van Nigel Farage, benadrukt dat de veiligheid van vrouwen en meisjes onder druk staat door de toestroom van voornamelijk mannelijke migranten via het Kanaal. Vaak gaat het om seksuele intimidatie die niet in statistieken verschijnt, maar wel afbreuk doet aan het gevoel van veiligheid. Veel jonge mannelijke asielzoekers komen uit patriarchale culturen waar vrouwelijke autonomie beperkt is. Volgens een analyse van het Britse weekblad The Spectator is de groei van Reform UK bij de recente lokale verkiezingen vooral te danken aan vrouwelijke kiezers.

Forse oververtegenwoordiging van migranten

Omdat de Britse overheid op landelijk niveau geen gegevens bijhoudt over criminaliteit door migranten, heeft het Centre for Migration Control (CMC), een conservatieve denktank, bij alle politiebureaus in Groot-Brittannië gegevens opgevraagd over de nationaliteit en het geboorteland van arrestanten.

Uitkomst: de criminaliteit onder migranten van de eerste generatie is twee maal zo hoog als bij Britten zonder migratieachtergrond. Vooral bij seksuele delicten is het verschil opvallend groot is. Zo worden migranten 3,5 keer vaker gearresteerd voor seksueel geweld. En hoewel migranten slechts 9 procent van de bevolking uitmaken, waren zij in de eerste tien maanden van 2024 verantwoordelijk voor 26,1 procent van de arrestaties voor seksueel geweld. In bepaalde gebieden, zoals de City of London en Derbyshire, liggen die percentages nog hoger. Vooral Albanezen, Afghanen, Irakezen, Algerijnen en Somaliërs zijn disproportioneel vaak betrokken bij seksuele delicten.

De protesten tegen het onderbrengen van asielzoekers in dure hotels zijn in het Verenigd Koninkrijk onderdeel van een cultuurstrijd, net als de recente ‘vlaggenoorlog’. Het linkse stadsbestuur van Birmingham besloot onlangs om Engelse en Britse vlaggen van lantaarnpalen te verwijderen, omdat ze gevaarlijk zouden zijn voor het verkeer. Ook in Tower Hamlets, in Oost-Londen, besloot de lokale overheid om de Engelse vlag en andere nationale symbolen te verwijderen. Het zou gaan om een bredere aanpak tegen ongeautoriseerde vlaggen die aan gemeentelijke eigendommen zijn bevestigd.

De beslissing leidde tot veel kritiek, vooral omdat eerder Palestijnse, Pakistaanse, Oekraïense en Pride-vlaggen wel waren toegestaan. In reactie hingen activisten onder het motto Operation Raise the Colours toch weer de Union Jack (de Britse vlag) en de Saint George’s Cross (de Engelse vlag) op. Het begon als een ludieke actie, maar in sommige plaatsen worden de protesten nu grimmiger, ook omdat linkse activisten (soms gewelddadige) tegendemonstraties organiseren.

Censuur op sociale media

Al deze ontwikkelingen spelen zich af tegen een decor van toenemende beknotting van de vrijheid van meningsuiting. Steeds vaker worden Britten gearresteerd vanwege het posten van ‘schadelijke’ of ‘beledigende’ berichten op sociale media.

Aantal arrestaties op grond van de Malicious Communications Act 1988 (section 1) en de Communications Act 2003 (section 127) door 35 politiekorpsen in Engeland en Wales tussen 2017 en 2023. Bron: https://lordslibrary.parliament.uk/select-communications-offences-and-concerns-over-free-speech/

De autoriteiten gebruiken hiervoor de Malicious Communications Act 1988 en de Communications Act 2003. Deze wetten waren oorspronkelijk bedoeld om bedreigingen of intimidaties aan te pakken. Nu worden ze tevens ingezet tegen Britten met meningen die door de overheid of bepaalde groepen burgers als ‘controversieel’ of ‘hinderlijk’ worden ervaren – vage criteria die veel ruimte laten voor subjectieve beoordeling. Tot frustratie van veel Britten leiden aangiften vanwege berovingen, inbraken of diefstal daarentegen zelden tot arrestaties.

De onlangs in werking getreden Online Safety Act 2023 maakt verdere censuur mogelijk. Socialemediabedrijven kunnen gedwongen worden allerlei ‘schadelijke’ inhoud te blokkeren. Volgens Starmer is dit nodig om kinderen te beschermen, maar volgens critici biedt de huidige wetgeving daar al voldoende mogelijkheden voor.

Wynia’s Week brengt broodnodige, onafhankelijke berichtgeving: drie keer per week, 156 keer per jaar, met artikelen en columns, video’s en podcasts. Onze donateurs maken dat mogelijk. Doet u mee? Hartelijk dank!