Donald Trump geeft zwak Europa een broodnodige les gezond verstand

Politici en beleidsmakers in West-Europa raakten eerst beduusd, daarna gegriefd door de rake opmerkingen van de regering-Trump over ‘Europa’; in zijn rapport over de ‘Nationale Security Strategy’ (NSS) kapittelde Amerika Europa wegens een te grote immigratie die in de loop van de tijd ‘de eigen beschaving dreigt uit te wissen’. Migranten die een land binnenkomen, afhankelijkheid van aantallen en herkomst, ‘bepalen onvermijdelijk de toekomst van dat land’. Volgens de Amerikaanse strategen kan dat leiden tot verlies van identiteit en gebrek aan zelfvertrouwen. De boosheid in West-Europa bewees dat een snaar was geraakt.

De Nationale Veiligheidsstrategie is doorgaans een toertje ‘Amerika en de rest van de wereld’, maar bevatte toch flinke knepen in de Europese arm. Geen enkel land of regio werd dermate direct aangesproken.

Wereldbeeld

De traditie van het rapport met een Nationale Veiligheidsstrategie gaat terug naar de wet Goldwater-Nichols uit 1986 die de uitvoerende macht de opdracht geeft het nationale veiligheidsbeleid uit de doeken te doen. Op de NSS volgt dan nog het rapport over de nationale militaire strategie. Het document weerspiegelt in feite het wereldbeeld van de president en zijn staf. Hoe kijken zij tegen de wereld aan? Wat zijn de uitdagingen, de middelen en hoe ziet de strategie eruit?

De vingerafdrukken van de zittende president zitten op de NSS. In 1991 benoemde president George H.W. Bush de milieuproblematiek in het kader van nationale veiligheid. Zijn zoon, president George W. Bush, lanceerde in 2002 het begrip ‘preventieve oorlog’ en zou die een jaar later lanceren met de invasie in Irak. President Obama deed in 2010 de ‘Bush-doctrine’ weer in de ijskast. In 2015 lanceerde hij in de Veiligheidsstrategie het begrip ‘universele waarden’ en de term ‘regel-gebaseerde internationale orde’. Het klimaatbeleid verscheen prominent in het strategiedocument. In 2017 schrapte president Trump de klimaatparagraaf weer.

In 2025 be gon Trump met enkele algemene vergezichten van zijn voorgangers, zoals President Reagan (1911-2004) die het principe ‘Peace through Strength’ huldigde en president Theodore Roosevelt (1858-1919) die zijn buitenlands-politieke leidraad lanceerde met de woorden: ‘Speak softly and carry a big stick’. Van het eerste deel heeft Trump nog weinig blijk gegeven, maar het tweede, de stok, heet intussen de ‘Bunkerbuster’ waarmee Trump Iran tot de orde riep.

Europa staat niet centraal in Trump’s blik op de wereld. Dat is in de eerste plaats het Amerikaanse continent waar hij eenvoudigweg de Monroe-doctrine als startpunt neemt. President James Monroe (1758-1831) gaf toenmalige koloniale mogendheden duidelijk te verstaan dat ze op het Amerikaanse continent niets te zoeken hadden. Dat vindt Trump ook, en hij verving het woord ‘koloniale’ door ‘andere’. In de huidige verhoudingen komt het erop neer dat de VS de plak zwaaien op het Amerikaanse continent. Trump ziet zijn strategie dan ook als een voortzetting van de Monroe-doctrine met wat andere middelen, zoals kanonneerboot-politiek.

Cultuuromslag

De Trump-doctrine verschilt wezenlijk van zijn voorgangers. Hij moet niets hebben van de Bush-doctrine met ‘preventieve oorlogen’ bijvoorbeeld in het Midden-Oosten. Waren Republikeinen tot voor kort niet afkerig van militaire operaties, Trump heeft in die gelederen een cultuuromslag doorgevoerd. Hij wil geen ‘nutteloze, eindeloze oorlogen’ en beperkt zich tot ruime steun aan bondgenoten, en af en toe een handje helpen, zoals het opblazen van het Iraans nucleaire potentieel.

Ook verschilt Trump van president Obama die de slogan hanteerde: ‘leading from behind’. Ook dat liep niet goed af; een grote mogendheid kan niet achteroverleunen, want dan is er ruimte voor kwaadwillende regionale dictators. Iran kon tijdens het presidentschap van Obama moeiteloos werken aan de ‘terreurboog’ van Iran, Syrië, Zuid-Libanon, Gaza dat uiteindelijk leidde tot 7 oktober 2023. De ‘nucleaire deal’ met Iran was een ‘bad deal’.

Ideologische kloof

Het wereldbeeld van Trump ziet er heel anders uit dan het Europese. Trump wil: primaat van het nationaal belang, natiestaten vooraan, een machtsbalans tussen grote mogendheden, een beleid pro-Amerikaanse arbeider en tarieven als toegangstickets tot de Amerikaanse markt, de sterkste markt ter wereld. De wereld volgens de EU is: beperkte soevereiniteit van lidstaten, een regels-gebaseerde internationale orde, primaat van het klimaat, meer macht naar Brussel en uiteindelijk een Europees federale staat.

Het gevolg van deze ideologische kloof is dat Amerika onder Trump de EU zoveel mogelijk probeert te omzeilen. Vicepresident J.D. Vance, geboren in de Mid-West (Ohio) spreekt met afkeer over de EU, en zet natiestaten centraal, zoals Duitsland, Groot-Brittannië, Frankrijk, Italië, Polen, Hongarije etcetera. Vance is uitgesprokener dan Trump.

In de Nationale Veiligheidsstrategie 2025 gaat het tweetal in de aanval om de zwakheden van Europa bloot te leggen. Volgens dat beleidsdocument ‘ondermijnen de EU en transnationale organisaties de politieke vrijheid in Europa en de soevereiniteit van de natiestaten’. Voorts: ‘Door het migratiebeleid transformeert het continent, ontstaat er strijd, censuur van vrijheid van meningsuiting en onderdrukking van politieke oppositie, instortende geboortecijfers, verlies van nationale identiteiten en van zelfvertrouwen.’

Voor Amerika ontstaat dan een probleem, aldus het strategiedocument: ‘Als die trends voortduren zal het continent in 20 jaar onherkenbaar zijn. Het is verre van zeker of Europese landen dan nog de economische en militaire kracht hebben om betrouwbare bondgenoten te zijn. Veel van deze landen gaan onverdroten voort op dit pad’.

Stop zelfverstikking

Op lange termijn, binnen enkele decennia, is het volgens de Amerikanen ‘plausibel’ dat bepaalde Europese NAVO-staten in meerderheid ‘niet-Europees’ zijn. Gevolg: ‘Het is een open vraag of die landen dan nog wel in een bondgenootschap met de VS willen zijn’.

De NSS klinkt als een les gezond verstand. ‘Wij willen dat Europa Europa blijft, zijn beschavende zelfvertrouwen herwint en stopt met de focus op regulerende zelfverstikking.’ Met dat laatste doelt de Veiligheidsstrategie op het klimaatbeleid dat Trump thuis heeft beëindigd maar dat voor de EU jarenlang heilig was, al is er nu de klad ingekomen wegens te hoge energieprijzen. In feite heeft het Europese klimaatbeleid een planeconomie gebaard, die, zoals de geschiedenis steevast laat zien, mislukt. Amerika re-industrialiseert; Europa de-industrialiseert en verarmt.

Volgens het beleidsdocument is een belangrijke reden voor het ‘Europese gebrek aan zelfvertrouwen’ de verhouding met Rusland. Europa ziet dat land als ‘existentieel gevaar’. Vervolgens: ‘Het managen van de Europese relaties met Rusland vereist een significante betrokkenheid van de Amerikaanse diplomatie voor strategische stabiliteit op de Euraziatische landmassa.’ Zie hier de Amerikaanse ratio in de onderhandelingen over Oekraïne.

Trump voert Europese politiek. ‘Ons doel is Europa te helpen met een koerswijziging.’ Amerika moedigt politieke bondgenoten in Europa aan om een ‘geestelijke revival’ te promoten: ‘De groeiende invloed van de patriottische Europese partijen is een reden voor optimisme.’ Met deze partijen bedoelt het beleidsdocument bijvoorbeeld het Duitse AfD, de PVV in Nederland en het Britse Reform UK.

Veel politici, journalisten en intellectuelen zijn op hun teentjes getrapt omdat de Nationale Veiligheidsstrategie hard is voor Europa, zelfs partijdig: ‘De Amerikanen bemoeien zich met onze politiek’. Omgekeerd bemoeien Europese politici en journalisten zich dagelijks met de Amerikaanse politiek. Stramien: pro-Democraten, anti-Republikeinen, fanatiek anti-Trump. Wie kaatst, moet de bal verwachten.

In verval

Europa heeft niet meer de luxe van de ontkenning. De gevolgen van massa-immigratie zijn zeer ingrijpend, sociaaleconomisch, politiek en cultureel. Politiek en media sluiten daar liever hun ogen voor. (West)-Europa is in economisch verval door het onbetaalbare klimaatbeleid met onhaalbare doelen. Amerika zette er een streep door. Europa heeft een energiecrisis, van eigen makelij.

Deze National Security Strategy poneert een strategie. Europa heeft geen strategie. De ‘Tough Love’ was hard nodig. 

Wynia’s Week verschijnt 156 keer per jaar en wordt volledig mogelijk gemaakt door de donateurs. Doet u mee, ook straks in het nieuwe jaar? Doneren kan zo. Hartelijk dank! 

Donateurs kunnen ook reageren op recente artikelen, video’s en podcasts en ter publicatie in Wynia’s Week aanbieden. Stuur uw publicabele reacties aan reacties@wyniasweek.nl. Vergeet niet uw naam en woonplaats te vermelden (en, alleen voor de redactie: telefoonnummer en adres). Niet korter dan 50 woorden, niet langer dan 150 woorden. Welkom!