Hoera, de zoveelste ondoordachte klimaatmaatregel sneuvelt: elektrisch rijden niet langer verplicht

Het Europese verkoopverbod van nieuwe brandstofmotoren vanaf 2035 is van de baan. De EU liet dit onuitvoerbare en ondoelmatige dogma op 16 december noodgedwongen los. Ik heb in de afgelopen jaren herhaaldelijk uitgelegd dat dit zou gebeuren, en nu is het gebeurd. Het was overigens niet moeilijk om dit te voorspellen, want een paar slimme natuurkundestudenten kunnen op basis van publieke informatie al uitrekenen dat Europese elektrificatie van alle nieuwe auto’s in tien jaar tijd fysiek onhaalbaar is. Onze overheid heeft ons desondanks jarenlang voorgespiegeld dat dit wel zou kunnen.

Het is daarom pikant dat een groep van 124 prominente Nederlandse wetenschappers vorige maand de formerende partijen heeft uitgenodigd om een Nationaal Beleidskader Betrouwbare Klimaatinformatie op te nemen in de blauwdruk van het regeerakkoord. Betrouwbare klimaatinformatie is inderdaad van groot belang, evenals betrouwbare zorg-, economie-, onderwijs-, milieu- en begrotingsinformatie. Het is wel de vraag hoe een regering betrouwbare informatievoorziening in een regeerakkoord zou moeten vormgeven, en voor welke maatschappelijke thema’s dat dan zou moeten.

De overheid blijkt zelf niet altijd betrouwbaar in haar informatievoorziening. Grote schandalen zoals het aardbevingsdossier en de toeslagenaffaire zijn hier schrijnende voorbeelden van. De overheid heeft ook niet de competentie om te bepalen welke informatie van journalisten, wetenschappers, burgers en bloggers al dan niet betrouwbaar is, en daar op welke wijze dan ook op in te grijpen. Het is een grote verworvenheid van onze rechtstaat dat de overheid zich juist níet bemoeit met wie wat zegt. We hebben allemaal het recht van vrije meningsuiting en vergadering, en als iemand vindt dat een bepaalde uiting onrechtmatig zou zijn, kan hij of zij naar de rechter stappen.

Te weinig bèta-kennis

De overheid blijkt in elk geval onbetrouwbaar in het verstrekken van klimaatinformatie. Ik zou zeggen dat de overheid zelfs de laatste instantie is die kan zorgen dat klimaatinformatie betrouwbaar is. Diverse Kamerleden en wethouders hebben mij toevertrouwd dat er te weinig bèta-kennis onder volksvertegenwoordigers en bestuurders is om veel van de beschikbare klimaat- en energieinformatie te duiden.

Daar komt bij dat de overheid als belanghebbende tot over haar oren verstrikt is geraakt in klimaatwetten, -contracten en -belangen. Die verstrengeling maakt de officiële klimaatinformatie er niet objectiever en betrouwbaarder op.

Een prominent voorbeeld daarvan is de bewering van de Rijksoverheid op haar website dat extreem weer en de risico’s daarvan toenemen door klimaatverandering. De weer- en klimaatdeskundigen van het KNMI zeggen echter het volgende:

‘Het klimaat wordt beschreven door middel van gemiddelden en uitersten, de extremen dus. Extremen zijn er altijd geweest. Verspreid over de hele aarde is altijd wel ergens een extreem te vinden. Extremen krijgen de laatste jaren meer aandacht in de media. Hierdoor kan een vertekend beeld ontstaan van de klimaatverandering. De nieuwswaarde van extreem weer neemt toe. De maatschappij wordt kwetsbaarder en weerextremen leiden steeds vaker tot rampen of grote schade. Veel extreme gebeurtenissen zijn (nog) te zeldzaam om direct met het broeikaseffect in verband te brengen.’

De Rijksoverheid legt in haar officiële informatie dus onterecht een eenduidig verband tussen extreem weer en klimaatverandering. Zij beweert tevens onterecht dat er een ondubbelzinnige toename van extreem weer zou zijn. Het KNMI is daar juist terughoudend mee, en waarschuwt dat de toenemende nieuwswaarde, berichtgeving en schade van extreem weer niet betekent dat het ook vaker voorkomt. De Rijksoverheid zou op zijn minst melding moeten maken van deze nuancering, omdat die relevant is voor de publieke perceptie en opinie.

Een subtieler voorbeeld van onbetrouwbare overheidsinformatie uit de koker van de Rijksoverheid gaat over elektrisch rijden:

‘De overheid stimuleert milieuvriendelijker rijden… Een elektrische auto stoot geen broeikasgassen en stikstofdioxide uit. Daarom stimuleert de overheid elektrisch rijden.’

Deze beweringen bevatten binnen onze eigen landsgrenzen geen rechtstreekse onwaarheden, daar zit de subtiliteit. Zodra we echter de buitenlandse mijnbouw en milieuvervuiling voor autobatterijen gaan meenemen, blijkt de elektrische auto allerminst milieuvriendelijk. Als we alle fossiel opgewekte laadstroom in binnen- en buitenland gaan meenemen, blijken elektrische auto’s wel degelijk uitstoot van broeikasgassen en stikstofoxide te veroorzaken. De emissie is niet verdwenen maar verplaatst naar een locatie elders, en dan is het zogenaamd ons probleem niet meer. Verdeel en heers. Het is maar goed dat het ondoordachte verbod op nieuwe brandstofauto’s vanaf 2035 van de baan is.

‘Milieuvriendelijke’ biodiesel

Op de webpagina over ‘milieuvriendelijker rijden’ staat verder ook dit:

‘De Rijksoverheid stimuleert het aanbod van milieuvriendelijke brandstoffen voor vervoer zoals biodiesel.’

Hiermee wordt beweerd dat biodiesel milieuvriendelijk zou zijn, en gesuggereerd dat de 10 procent bijgemengde bio-ethanol in E10-benzine dat ook is. Maar wat zijn de feiten?

Zeker driekwart van alle biobrandstoffen in de wereld wordt gemaakt van levende gewassen die met dat doel verbouwd zijn, zoals mais, tarwe, sojabonen, koolzaad en palmoliepalmen. De totale wereldproductie van biobrandstoffen in 2024 was zo’n 200 miljard liter. Dat vergt permanent in de orde van 150 miljoen hectare landbouwgrond, vergelijkbaar met het volledige Europese landbouwareaal.

Op die 150 miljoen hectare kunnen geen voedzame gewassen voor miljoenen hongerende mensen worden verbouwd. Ze zijn er daarom in andere werelddelen als extra landbouwgrond bij gecreëerd door oerwouden te kappen, gestimuleerd door Europese miljardensubsidies. Al dat gigantische landbouwareaal en de 200 miljard liter biobrandstof die het jaarlijks oplevert, voorzien in welgeteld 0,8 procent van het wereldwijde energieverbruik. Als we daar morgen mee zouden stoppen en 150 miljoen hectare landbouwgrond zouden herbebossen, zou dat de biodiversiteit en natuurlijke CO₂-opname in de wereld verhogen. Dat zou zowel de hoeveelheid CO₂ in de atmosfeer, de effecten van klimaatverandering als de flora en fauna in de wereld gunstig beïnvloeden.

Vertekend beeld

Het achterhouden van dergelijke relevante milieu- en klimaatinformatie voor burgers vertekent  het beeld (in de woorden van het KNMI), op een manier die we ook al zagen in het voorbeeld over extreem weer. Iedereen kan voor zichzelf oordelen of dit onzorgvuldig, nalatig, misleidend dan wel manipulatief is van de zijde van de Rijksoverheid. Dat kan iedereen ook doen voor de volgende officiële tekst van de door ons gekozen en betaalde politici:

‘Bij productieprocessen in de industrie komen veel broeikasgassen vrij… Daarom is het belangrijk dat de uitstoot van de industrie omlaag gaat en de sector verduurzaamt. De grote industrie kan bijvoorbeeld overstappen op (groene) waterstof als energiebron.’

Waterstof wordt hier ondubbelzinnig als uitstootverlagende energiebron genoemd, terwijl het dat niet is. Waterstof is geen delfstof zoals aardgas, en dus geen energiebron. Het is slechts een door mensen gemaakte drager van een gedeelte van de energie uit bronnen zoals aardgas, windmolens en zonnepanelen.

Dat gedeelte is ook nog eens alarmerend klein, ruwweg de helft van de energie die nodig was om de waterstof te maken. Van elke kilowattuur die we erin stoppen blijft hooguit een halve kilowattuur over. Door die enorme energieverspilling verhoogt vrijwel alle waterstof die van aardgas wordt gemaakt de CO₂-uitstoot. Dat geldt momenteel voor meer dan 95 procent van de mondiale waterstofproductie. Dit zegt de Rijksoverheid er allemaal niet bij. Dat kan onmogelijk als betrouwbare en representatieve informatievoorziening worden aangemerkt.

Geen censuur

Het komt mij voor dat de 124 prominente Nederlandse wetenschappers hun uitnodiging voor betrouwbare klimaatinformatie aan het verkeerde adres hebben gericht. De Rijksoverheid blijkt bij herhaling onzorgvuldig, nalatig, misleidend of manipulatief in haar klimaatinformatie. Zij heeft er vanwege de wurgende dwang van klimaatwetten en -contracten mogelijk geen belang bij om dit structureel te verbeteren. De Rijksoverheid heeft evenmin de competentie en de bevoegdheid om journalisten, wetenschappers, burgers en bloggers te controleren en bij te sturen op de klimaatinformatie die ze verspreiden. Dat is maar goed ook, anders zou dit feitelijke maar niet zo salonfähige artikel misschien wel zijn gecensureerd.

Wynia’s Week verschijnt 156 keer per jaar en wordt volledig mogelijk gemaakt door de donateurs. Doet u mee, ook straks in het nieuwe jaar? Doneren kan zo. Hartelijk dank! 

Donateurs kunnen ook reageren op recente artikelen, video’s en podcasts en ter publicatie in Wynia’s Week aanbieden. Stuur uw reacties aan reacties@wyniasweek.nl Vergeet niet uw naam en woonplaats te vermelden (en, alleen voor de redactie: telefoonnummer en adres). Niet korter dan 50 woorden, niet langer dan 150 woorden. Welkom!