Tweede Wereldoorlog

Alle artikelen in Tweede Wereldoorlog.

boek

Eindelijk erkenning van de grote betekenis van de April-meistaking van 1943

Op zaterdag 29 april wordt op verschillende plekken in Nederland herdacht dat de April-meistakingen in 1943 tachtig jaar geleden plaatsvonden. BNN-VARA wijdt er een drielige documentaire aan. Iedereen kent de Februaristaking van 1941, als protest tegen het wegvoeren van Joodse medeburgers en de verplichte tewerkstelling van arbeiders in Duitsland. De landelijke April-mei-staking van 1943 is […]

zionisme

Hoe niet alleen het vervagen van de Tweede Wereldoorlog maar ook woke bijdraagt aan antisemitisme

Er zijn aanwijzingen dat niet alleen de Tweede Wereldoorlog steeds minder leeft, maar dat ook de Holocaust wordt gebagatelliseerd of zelfs wordt ontkend. Pieter de Jonge stelt dat niet alleen het vervagen van de herinnering en de weerstand tegen de herdenking van de Jodenvervolging in islamitische kring, maar ook de actuele woke-beweging bijdragen aan deze […]

italiaanse-krijgsgevangenen-el-alamein-1942

Mussolini’s militaire gestuntel

Een Italiaans imperium rondom de Middellandse Zee (‘mare nostrum’) net als ooit de Romeinen – dat was de droom van Benito Mussolini. Rond 1940, vlak na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, leek dit plots mogelijk. Libië was al Italiaans bezit, net als Somalië en Eritrea in Oost-Afrika, waar in 1936 Ethiopië aan werd toegevoegd. […]

klimaatmars-amsterdam

Srebrenica, Rotterdam, de Javazee en de Dam

Vandaag 25 jaar geleden was de eerste dag van de tragedie van Srebrenica. Ik herlas de evenwichtige toespraak van mijn Leidse dispuutgenoot Hans Blom, directeur van het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD), bij de publicatie van zijn rapport. Stel dat het NIOD eenzelfde analyse had gemaakt van de Duitse inval op 10 mei 1940. Dan […]

russische-gevangenen

Hitler verloor de Tweede Wereldoorlog al in de zomer van 1941

Op 22 juni 1941 viel nazi-Duitsland de Sovjet-Unie binnen met het sterkste leger dat de wereld ooit aanschouwde. Spectaculaire overwinningen werden behaald, maar met het Kremlin al in zicht, liep de Duitse oorlogsmachine toch nog vast in modder en vrieskou. Dankzij ‘Generaal Winter’ bleef Stalins Rusland ternauwernood overeind, terwijl Hitlers Wehrmacht een zekere zege verspeelde. […]

het-merkwaardige-joodse-monument

1940-2020: Het Verdriet van Nederland

Minister van Onderwijs en Cultuur, Ronald Plasterk meldde in 2009 bij de opening van een tentoonstelling van een expositie van het dagboek van Anne Frank dat dit ‘een geschenk aan de wereld’ was. Een geschenk. Met dank aan wie? Tot in de jaren zestig leefde naoorlogs Nederland in de gemoedstoestand van ‘onderdrukking en verzet’, van […]

joodse-gebouwen-in-kaart

Gemeenten kochten doelbewust Joodse geroofde panden

Er was tijdens de Duitse bezetting in de jaren 1940-’45 een levendige handel in onroerend goed dat in opdracht van de bezetter van Joden was afgenomen. Het Nationaal Archief heeft met de zogeheten Verkaufsbücher dit thema in het spotlicht gezet: die boeken vormden de vastlegging van door de Duitse bezetters verkocht, geroofd Joods onroerend goed: […]

bakker-een-razzia-in-de-transvaalbuurt-in-amsterdam

Ambtelijk verzet tegen Jodenvervolging was zeldzaam en opvallend

De secretarissen-generaal spraken letterlijk met de Duitsers af bij het begin van de Duitse bezetting: ‘Loyale samenwerking en geen verzet.’ Er waren ambtenaren die in hun werk individueel verzet pleegden en waar mogelijk is dat ook beschreven in Boekhouders van de Holocaust: een klein aantal ambtenaren op de bevolkingsregisters, individuele politiemensen of medewerkers voor de […]

proces-voute

De Jodenvervolging werd geen onderwerp van de ambtenarenzuivering

Geen enkele Nederlandse ambtenaar is ooit gestraft voor het meewerken aan anti-Joodse maatregelen, op een groep gewelddadige Jodenjagers na die als politieambtenaar het boekje te buiten ging. Al die ambtelijke anti-Joodse maatregelen gingen echter wel degelijk in tegen de Aanwijzingen voor de ambtenaar in geval van een vijandelijke inval, tegen de Grondwet en tegen het […]

kleykamp-bombardement-bakker

Afrekening met de ‘Nederlandse paradox’ in de Holocaust

Nederland stond niet bekend als een anti-Joods land en de sociale historici Wout Ultee en Henk Flap betitelden in 1996 de tegenstelling met het hoogste West-Europese Joodse stervenspercentage van bijna 75 procent als ‘de Nederlandse paradox’. Het begrip paradox leek andere oorzaken dan antisemitisme uit te sluiten. Maar vrijwel alle historici zijn het erover eens […]