Goedkeurende reacties op de moord op Charlie Kirk ondersteunen terrorisme

Op 10 september 2025 werd de Amerikaanse influencer en debater Charlie Kirk vermoord op de campus van de Utah Valley University. Kirk was daar in het kader van een universiteitstour. Hij werd van een afstand in de nek geraakt. De beelden van de aanslag die online verspreid werden waren bloederig. Kirk werd vermoord door een terrorist, want dat is waar hier sprake van is: terrorisme.

Charlie Kirk was een kleurrijk figuur die het behoud van christelijke waarden en de grondwet verdedigde. Hij was actief in het bieden van een conservatief tegengeluid op universiteitscampussen in Amerika. Hij debatteerde met mede- en tegenstanders. Onder jongeren was hij bekend door de clips van zulke debatten. In de aanloop naar de Amerikaanse verkiezingen in 2024 wierf hij stemmen voor de Republikeinse partij.

Daad van terrorisme

Hoewel de 22-jarige schutter, Tyler Robinson, uit een Republikeins ouderlijk nest komt, identificeert hij zich meer met de linkerkant van het politieke spectrum. Hij zag Charlie Kirk als een fascist. Op een aangetroffen kogelhuls was geschreven ‘Hey fascist! Catch!’ (bedoeld werd: deze kogel). De BBC schreef over een mogelijke affiliatie met Antifa (AFA). Op een andere kogelhuls stond een songtekst uit het lied Bella Ciao, het Italiaanse lied van de Partizanen die in de Tweede Wereldoorlog streden tegen het fascisme.

Hoewel Nederlandse media veelvuldig schrijven dat het motief van Robinson onduidelijk is, lijkt een ideologisch motief zeer waarschijnlijk. De gouverneur van Utah, Spencer Cox, sprak van een  ‘overduidelijk linkse ideologie’. In lijn hiermee ligt het doel om anderen – ideologische bondgenoten van Kirk – angst aan te jagen of politieke verandering te bewerkstelligen (zoals de AIVD-definitie van terrorisme vereist) ernstig voor de hand.

Volgens gouverneur Cox had Robinson een liefdesrelatie met een transgender, een man die meende vrouw te zijn. Direct voordat Kirk door Robinson werd vermoord, werd aan Kirk gevraagd: ‘Do you know how many transgender Americans have been mass shooters over the last 10 years?’, waarop Kirk antwoordde: ‘Too many.’ Daarop werd hem gevraagd: ‘Do you know how many mass shooters there have been in America over the last 10 years?’ Toen Kirk vroeg of de vragensteller ‘gang violence’ daarin meetelde, werd hij dodelijk getroffen in de nek.

De timing van het moment van de aanslag houdt ongetwijfeld verband met de ideologische motivering van de dader. De combinatie van de plaats van de aanslag – een druk bezocht en gestreamd evenement op een universiteit – en de persoon van het slachtoffer – een bekende en invloedrijke man – maakt dat er naar Nederlandse maatstaven onmiskenbaar sprake was van een daad van terrorisme.

Hatelijke clips

De impact van deze aanslag is significant. Kirk bezocht campus na campus en bediscussieerde allerlei onderwerpen met een diversiteit aan mensen. Diversiteit in de meest brede zin van het woord: mensen van verschillende huidskleuren, geslachten, genders, culturen, politieke opinies, et cetera. Met respect voor hun mens-zijn en zonder a-priori respect voor hun ideeën. In beginsel ademde hij vrijheid van meningsuiting. Je kon zijn bijeenkomsten bezoeken, in een rij aansluiten, en gedurende een aantal minuten met hem discussiëren. In sommige gevallen vroeg hij een applaus voor zijn ideologische tegenstander.

Kirk was scherp in het debat en veegde met velen de vloer aan. De nodige progressieven hadden daarom een bloedhekel aan hem. Er zijn veel analyses van zulke debatten te vinden op internet, waarin valselijk over hem wordt gesproken. Zo wordt hem verweten dat hij tegen mensenrechten was, omdat hij tegen gratis lunch op scholen was. Dat hij vond dat ouders een verantwoordelijkheid hebben om een inkomen te regelen, zou hem een kinderhater maken. En zo zijn er tal van hatelijke clips tegen hem te vinden op internet. 

‘Zelfverdediging’

De moordaanslag op deze man is een regelrechte aanslag op de vrijheid van meningsuiting en daarmee op het fundament van de democratische liberale rechtsstaat. ‘Van Amerika’, zo reageert u wellicht. Maar Kirks filmpjes werden overal ter wereld bekeken – in Nederland was hij blijkbaar vooral bekend op Tiktok – en op zijn dood wordt internationaal gereageerd. Ook in Nederland. In sommige gevallen zelfs positief.

Een docent ethiek in Heerenveen, Jorrit O., schreef op sociale media ‘Fijne Charlie Kirkdag voor iedereen die het viert.’ Toen iemand hem op de ernst van zijn woorden wees, reageerde de docent dat ‘dode nazi’s altijd goed zijn’. Ook stelt de docent de vraag of je fascisten ‘mag/moet doodschieten als je de kans krijgt?’. Een reageerder krijgt van hem een ‘10+’ omdat deze persoon stelt dat ‘geweld tegen fascisten zelfverdediging is’. De school waar de docent werkte nam maatregelen tegen hem.

Harry Pettit, docent sociale geografie aan de Radboud Universiteit, steunt Jorrit O. en noemt diens schorsing walgelijk. Dat is wellicht te verwachten van iemand die stelt dat zionisme ‘het kanker is dat fascisme doet versnellen in het Westen’. Pettit retweette het bericht ‘You live by the sword etc’ van Laleh Khalili als reactie op een draadje op X waarin Kirk werd beschuldigd van onder andere het oproepen tot politiek geweld. In andere woorden: eigen schuld.

VVD-raadslid Milos Boksan schreef dat hij op de Radboud Universiteit medestudenten de moord op Charlie Kirk hoorde relativeren; alleen omwille van diens opinies. Powned ging langs bij de Universiteit van Amsterdam en interviewde enkele vrouwelijke studenten. Voor de camera werd gereageerd dat Kirk de dood ‘verdiende’, omdat zijn meningen controversieel waren en er een platform voor was. Een andere studente die de moord goedkeurde reageerde voor de camera dat ‘wij’ geweld moeten gebruiken tegen personen zoals Kirk, omdat ‘the far right’ ook geweld tegen ‘ons’ zou gebruiken. Deze studente beweerde voor vrijheid van meningsuiting te zijn, maar in het geval van Kirk was daar geen sprake van, omdat zijn woorden ‘hatelijk’ (‘hateful’) waren. Ook in appgroepen van studenten van die universiteit werd de moord toegejuicht.

Bob Vylan

En bij een optreden van Bob Vylan, in het Amsterdamse Paradiso op 13 september, werd feest gevierd omtrent de terroristische aanslag. De leadzanger van de band maakte een slechte grap over Kirk en schreeuwde daarna, terwijl hij met zijn hand een pistool nadeed: ‘if you chat shit, you will get banged!’ Na een groot applaus vervolgde hij: ‘Rest in piss, Charlie Kirk, you piece of shit!’ Het publiek reageerde uitbundig. Op een ander moment schreeuwde de zanger: ‘Fuck the fascists, fuck the Zionists. Get out there and find them. Get out there and meet them in the streets! Get out there and let them know that you don’t fucking stand by them.’

Ontmenselijking

Dat goedpraten van aanslagen wordt ogenschijnlijk versterkt door de mis- of desinformatie die wordt verspreid door serieuze platforms en journalisten, zoals de NOS of Humberto Tan; bijvoorbeeld over de onjuiste bewering dat Kirk alle zwarte vrouwen dom zou hebben genoemd. Maar deze media zijn niet de enige verantwoordelijken. Er lijkt een cultuur te ontstaan – met name onder, en ik zeg dit niet graag, progressieven – waarin het tegengeluid als zo kwaadaardig wordt neergezet, dat volledige diskwalificatie, ontmenselijking en geweld tegen politieke tegenstanders worden goedgepraat.

Het AD, dat kritisch berichtte over Robinson, schreef op X: ‘liefdevolle gezinsfoto’s tonen hele andere kant van verdachte’. Dat kan zo zijn, maar dat is een open deur en getuigt van een wereldvreemde positie. De meeste moordenaars houden van hun vrouwen en kinderen, wellicht eens te meer als de moorden ideologisch of politiek ingegeven waren. Waarom die zijde expliciet benadrukken in een afzonderlijk artikel, zo recent na de moord? Waartoe dient dat, anders dan tot het verzachten van het narratief?

‘Complete degeneratie’

Journalist en historicus Wierd Duk stelde in de Powned-uitzending, waarin goedkeurende reacties van studenten op de moord op Charlie Kirk te zien waren:

‘De moord op een politieke tegenstander die zelf weliswaar op een heftige manier het debat aanging, maar juist in gesprek wilde blijven, als je dat toejuicht; dat is volgens mij het voorbeeld van complete degeneratie. En zo langzamerhand moeten we ons echt gaan afvragen wat er met die jeugd daar in Amerika, maar ook een deel van onze jeugd – en niet alleen jeugd: ik zie ook oudere mensen – in godsnaam aan de hand is. Dat ze zo meedogenloos en wreed kunnen zijn dat ze de dood van een politieke tegenstander vieren.’

Duk heeft hier helemaal gelijk. Het is belangrijk om stil te staan bij de linkse jonge vrouwen uit de reportage van Powned (maar het zijn natuurlijk niet alleen vrouwen die deze mening verkondigen). Deze mensen zijn geen onschuldige studenten, die slechts een idee delen. Het gaat hier om extremisten, die tot het domein van de AIVD behoren. Extremisme wordt in Nederland gezien als: 

‘Het uit ideologische motieven bereid zijn om niet-gewelddadige en/of gewelddadige activiteiten te verrichten die de democratische rechtsorde ondermijnen.’

Voor de duidelijkheid: hun uitspraken behoren, hoe walgelijk dan ook, niet strafbaar te zijn. Deze woke-meisjes ogen compleet ongevaarlijk. Nerd-achtig. Simpel. Oppervlakkig. Maar daarachter schuilt een groot gevaar. Want deze jonge vrouwen, die zelf niet capabel en bereid lijken om zulk geweld te plegen, spreken actief en zonder schaamte hun steun uit aan zeer gewelddadige moorden.

Zulke uitspraken kunnen, eens te meer gedaan voor de camera van een serieus kanaal, het effect van ondermijning van de democratische rechtsorde hebben. Deze vrouwen gaan verder dan de thuisblijfjihadist Shabir Burhani die de aanslag op de redactie van Charlie Hebdo vanuit sharia-oogpunt aanbevelenswaardig noemde. Burhani liet zich niet verleiden tot de uiting dat dit zijn persoonlijke mening was. De UvA-meisjes spreken zich echter wel ondubbelzinnig uit voor ideologisch en politiek geweld.

En als de dader rechts was geweest?

Ik wil deze gelijkenis eigenlijk niet trekken, maar ik kan me niet aan de gedachte onttrekken: wat als het een moord was geweest op een debater van de Amerikaanse Democrats, wat als de dader rechtsextremistisch was geweest, en als daarna ogenschijnlijk rechtse conservatieve jongens die moord voor de camera hadden toegejuicht?

Ik vermoed dat de hoofdredacties van de meeste Nederlandse media een journalistiek orgasme zouden vieren. De jongens zouden vrijwel direct in een preventieve overheidsaanpak worden gegoten. Waarom wordt er ernstig met twee maten gemeten?

Het is belangrijk dat erkend wordt dat de moord op Charlie Kirk een daad van terrorisme was. In de Verenigde Staten van Amerika en in Nederland klinken stemmen die de aanslag vanuit ideologisch motief goedkeuren. Deze mensen kan worden verweten dat ze extremistische uitspraken doen en wellicht zelfs dat ze actief terrorisme ondersteunen.

Wynia’s Week brengt broodnodige, onafhankelijke berichtgeving: drie keer per week, 156 keer per jaar, met artikelen en columns, video’s en podcasts. Onze donateurs maken dat mogelijk. Doet u mee? Hartelijk dank!