Nieuw boek Bina Ayar! Modelburgers die altijd in de pas lopen: willen we dat?  

Nieuw boek Bina Ayar
Musicus en schrijver Ernst Jansz (links) nam op 25 mei het eerste exemplaar in ontvangst van het boek ‘De Maakbare Mens’ van schrijfster Bina Ayar (rechts). Foto: Hans van Tellingen

In haar nieuwe boek De maakbare mens schetst journaliste en historica Bina Ayar een indringend beeld van de politieke en maatschappelijke drang om burgers te conditioneren. Of het nu gaat om gezondheid, gevoelens, gedrag of meningen: alles moet meetbaar en maakbaar zijn.

In gesprek met Andy Arnts vertelt Ayar hoe door beïnvloeding en sturing via media en wetgeving wordt toegewerkt naar de realisatie van modelburgers die altijd in de pas lopen en overal de ‘juiste’ mening over hebben. De grote vraag is echter: gaat dit lukken? En ook: is die maakbare mens nog wel menselijk? Het videogesprek is ook beschikbaar als podcast. Klik HIER.

‘Dat individuele vrijheden steeds verder worden beperkt, houdt direct verband met onze obsessie voor gezondheid en veiligheid,’ constateert Ayar. ‘Je zag dat al in 2008 met het rookverbod in de horeca. Die kruistocht was niet alleen gericht op het belang van niet-rokers, maar ging feitelijk toen al om gedragsbeïnvloeding in het algemeen.’

Grondrechten overboord

Later, tijdens de coronapandemie, haalde de overheid nog meer instrumenten voor gedragsverandering uit de kast: grondrechten werden overboord gegooid en door angst te creëren voor het levensbedreigende coronavirus trachtte het kabinet zijn draconische maatregelen en vaccinatiebeleid te rechtvaardigen. Sterker nog, wie zich daar kritisch over uitliet werd weggezet als wappie en gecanceld.

‘Op alternatieve geneesmiddelen rustte een groot taboe en tijdens persconferenties werd herhaaldelijk aangestuurd op “goed gedrag”. Het ultieme controle-instrument was natuurlijk de coronapas. Het draait in de politiek niet langer om klassieke waarden als gelijkheid of vrijheid, maar om risicomanagement, in stand gehouden door veiligheidsbegeerte.’ Is ze het eens met filosoof Gerben Bakker die ook in het boek aan het woord komt?

Deze toenemende overheidsbemoeienis botst volgens Ayar met liberale principes als individuele vrijheid en verantwoordelijkheid. Maar ook op het sociale vlak signaleert ze dat het conditioneren van de moderne mens in volle gang is, niet zelden aangedreven door een dubbele moraal.

‘Neem bijvoorbeeld diversiteit. Die term suggereert dat verschillen gevierd worden, maar in de praktijk zie je tribale en totalitaire trekjes wanneer het bijvoorbeeld gaat om diversiteit van opvattingen. Of denk aan het uitsluiten van minderheden die zich weigeren te laten omvormen tot “inclusieve modelminderheden”.’

Gelukkig ligt de controlesamenleving onder vuur

In De maakbare mens breekt Ayar een lans voor het behoud van vrijheid en het niet volledig blindstaren op goed gedrag.

‘We moeten eens goed nadenken over de vraag wat voor mensen we eigenlijk willen zijn en waar onze grenzen liggen. We hebben de neiging om technologie op een voetstuk te plaatsen, maar we moeten voorkomen dat we gaan denken als machines en angst en onverdraagzaamheid gaan kweken jegens andersdenkenden. Gelukkig kent de controlesamenleving steeds meer critici en zie je vanuit verschillende hoeken ook steeds meer verzet opkomen. De angst dat de menselijkheid uit onze samenleving verdwijnt wordt kennelijk heel breed gedeeld.’ 

Het boek ‘De Maakbare Mens’ van Bina Ayar verschijnt op 25 mei. Het boek omvat 222 pagina’s, kost 22,50 [geen verzendkosten] en is overal verkrijgbaar, zoals ook in de winkel van Wynia’s Week. Veel leesplezier!

Het videogesprek van Andy Arnts met Bina Ayar kunt u bekijken en beluisteren via de link op onderstaande foto. Als u abonnee wordt van Wynia’s Week TV mist u nooit meer de columns en gesprekken op dit YouTube-kanaal!

Alle video’s van WWTV zijn ook beschikbaar als podcast. Click HIER!