Wanneer verdwijnt ‘keizerin’ Ursula von der Leyen eindelijk van het politieke toneel?

Door Josef Kraus* 

Ursula von der Leyen gedraagt zich als een keizerin. Ze verschanst zich op de 13de verdieping van het Berlaymontgebouw, het hoofdkwartier van de Europese Commissie. Intern wordt van een vesting gesproken. Op de bovenste verdieping van het EU-hoofdkwartier is de Commissievoorzitter zelfs voor commissarissen en hoge ambtenaren nauwelijks meer bereikbaar. Er spelen allerlei schandalen, schimmige deals en mediastunts – redenen genoeg voor Von der Leyen om van het politieke toneel te verdwijnen. Het kan beter niet nog erger worden. 

Europa is een prachtig continent. Helaas staat voor de politieke elite en voor de bijbehorende media Europa ondertussen gelijk aan de Europese Unie (EU). Dat berokkent enorme schade aan de Europese landen en ook aan de reputatie van Europa in de wereld. En dan vooral omdat de EU, en daarmee Europa, in de publieke opinie direct wordt geassocieerd met dat Merkel-achtige CDU-lid, voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen. 

Pseudo-koninklijke heerschappij 

Von der Leyen is een ijdele, zelfingenomen, sluwe keizerin, eentje die haar trucs altijd paraat heeft, iemand die geobsedeerd is door ‘haar’ missie. Voor ‘Europa’ is ze daarmee een regelrechte misfit. Maar in eerdere functies was ze ook al een misfit: als minister van Gezinszaken en minister van Arbeid (2005-2009; 2009-2013), en vervolgens, tot medio 2019, vijfenhalf jaar als bondsminister van Defensie. Merkel kon de Bundeswehr geen grotere klap toebrengen dan door Von der Leyen van december 2013 tot juli 2019 aan het hoofd te stellen. Misschien deed ze dat wel opzettelijk. 

Von der Leyen is nooit door de burgers van de EU-lidstaten tot het hoogste EU-ambt gekozen. Niet in 2019, want toen was Manfred Weber de lijsttrekker van de CDU/EVP. Ook in 2024 werd ze niet door de burgers gekozen. Hoewel ze zich kandidaat had gesteld als lijsttrekker van het samenwerkingsverband van EPP/CDU/CSU, stond ze niet op het stembiljet bij de zogeheten Europese verkiezingen van 2024. Desondanks werd ze opnieuw voorzitter van de Europese Commissie en heeft ze sindsdien haar pseudo-koninklijke heerschappij over de EU voortgezet.  

Een paar trefwoorden zullen wel volstaan: Green Deal, uitfasering van verbrandingsmotoren, de EU als een zogenaamde defensiealliantie… Wanneer ze in het buitenland verschijnt – wat ze voortdurend doet – dan roept Von der Leyen een beeld van zichzelf op als staatshoofd of regeringsleider. Ze is geen van beide. Eigenlijk is ze alleen maar de hoogste ambtenaar in de EU – niets meer en niets minder. 

Von der Leyen laat geen kans voorbijgaan om zichzelf in de schijnwerpers te zetten. Steeds weer staat ze op foto’s met staatshoofden en regeringsleiders. Alleen bij de vredesbesprekingen over het Midden-Oosten op 13 oktober 2025 in Sharm el-Sheikh in Egypte was ze afwezig. Vanuit de verte toonde ze zich echter opgelucht over de daar bereikte afspraken. De initiatiefnemer van de bijeenkomst, de Amerikaanse president Trump, had niet aan Von der Leyen gedacht! Dat moet een vreselijke belediging zijn geweest voor zo’n narcist. Maar zo werd haar wel duidelijk gemaakt waar ze niks te zoeken had. 

Paarse liften 

Von der Leyen walst over zulke – terechte – tegenslagen heen met nog meer pseudo-koninklijk, zelfs paranoïde gedrag. ‘Afgeschermd als een vorstin, als in een vesting’ – zo heeft ze zich op het EU-hoofdkwartier in Brussel verschanst. Zelfs ‘haar’ commissarissen krijgen niet zomaar meer toegang tot de 13de verdieping, waar Von der Leyen kantoor houdt. Die 13de verdieping, waar Von der Leyen woont en waar haar naaste medewerkers werken, schijnt nu alleen nog bereikbaar te zijn via speciale, ‘paarse’ liften. Volgens nieuwswebsite Euractiv sprak een anonieme bron binnen de EU-Commissie zelfs van ‘13th floor fortress paranoia’. 

Dit betekent ook dat Von der Leyen haar activiteiten steeds meer rond zichzelf concentreert en rond haar meest loyale medewerkers. Informatie bereikt haar nog maar selectief. We kennen dat uit de geschiedenis: autocraten schermen zich steeds meer af en laten niets en niemand in hun buurt komen. 

Privéjets 

Dat weerhoudt Von der Leyen er niet van om zichzelf op het podium te tillen of zich erop te laten hijsen. Toen ze op 1 september 2025 met een privéjet naar Plovdiv in Bulgarije vloog, en het vliegtuig acht minuten vertraging had, kwamen er onmiddellijk geruchten op gang vanuit Von der Leyens kamp dat de Russen mogelijk het GPS-systeem hadden gemanipuleerd. Dat was allemaal verzonnen, zo bleek later. Maar zo kwam Von der Leyen opnieuw in het nieuws – dit keer zelfs als slachtoffer. 

Over privéjets gesproken: Von der Leyen houdt ervan om comfortabel te reizen. Zonder het plebs. Green Deal of niet. In 2023 zat ze bijvoorbeeld 23 keer in een privéjet. Haar andere 27 EU-commissarissen maakten dat jaar maar zes van zulke vluchten. Von der Leyen vloog drie keer met een privéjet tussen Brussel en Straatsburg op en neer, hoewel er een snelle TGV-treinverbinding op die route is. In 2021 en 2022 reisde ze in totaal 57 keer met een privéjet. In 2024 16 keer. Op 4 november 2021 maakte ze een privévlucht van Wenen naar Bratislava, 47 kilometer verderop. In mei 2025 vloog ze in een privéjet van Brussel naar Luxemburg. Afgelopen oktober reisde Von der Leyen naar alle zeven Balkanlanden. Aangenomen mag worden dat ze daarvoor ook op de korte afstanden privéjets gebruikte. 

Een groot staatsman wil ze zijn, en dan in de vrouwelijke presidentiële vorm, zo zou je het kunnen noemen. Maar een nog grotere schande zijn haar ondoorzichtige contracten en sluwe geheimhouding. Ondanks een verzoek van het Europese Hof van Justitie op 14 mei 2025, is Von der Leyen niet bereid haar schimmige vaccindeal uit 2020/21 met Pfizer openbaar te maken. Dat ging om 35 miljard euro.  

Van 2019 tot 2023 pompte de Europese Commissie onder leiding van Von der Leyen meer dan 17 miljard euro in zogenaamde ‘NGO’s’. Welke NGO’s dat precies waren, is tot op heden niet bekendgemaakt. De Europese Commissie financierde onder Von der Leyen milieu-NGO’s met miljarden euro’s om gerichte activistische campagnes te voeren tegen steenkool, kernenergie, verbrandingsmotoren, olie en het handelsakkoord met Zuid-Amerika. 

Er verdwijnt van alles 

En we hadden het kunnen weten: Von der Leyen was immers van december 2013 tot juli 2019 bondsminister van Defensie. In die tijd verspilde ze meer dan 200 miljoen euro aan adviesopdrachten. Al dat advies werd een goudmijn voor de bedrijven McKinsey (ook wel ‘McLeyen’ genoemd, want haar zoon David werkt er) en Accenture. Overigens was de mobiele telefoon van de minister, waaruit mogelijk informatie over deze zaakjes had kunnen komen, verdwenen en ook niet beschikbaar voor de onderzoekscommissie van de Bondsdag die daar speciaal voor was ingesteld. 

En er verdwijnt wel meer bij Von der Leyen. Macron zou haar onlangs een sms hebben gestuurd waarin hij haar aanspoorde het handelsakkoord met Zuid-Amerika te blokkeren. Maar het bewijs daarvoor is verdwenen. Berichten worden automatisch van Von der Leyens telefoon verwijderd. 

Ruggengraat nodig 

Zo kan het toch niet langer met die vrouw. Haar eigen communicatie verloopt zonder de vereiste inzichtelijkheid, maar ze is ondertussen manisch in de weer om de Digital Services Act (DSA) uitgevoerd te krijgen en dwingt chatmonitoring af als spionagemiddel. 

Wanneer trekt de CDU de stekker eruit? Voor veel kiezers is ook Von der Leyen reden om niet (meer) op de CDU te stemmen. Maar om haar weg te krijgen is een bondskanselier en CDU-voorzitter nodig met ruggengraat. En niet Friedrich Merz, die een lofrede hield voor zijn partijgenote toen zij op 29 mei 2025 de Karel de Grote-prijs van Aken in ontvangst nam, een prijs die daarmee ernstig in diskrediet is gebracht. 

*Josef Kraus is journalist. Dit artikel verscheen op 19 oktober in Tichy’s Einblick.  

Vertaling: Willy Hemelrijk 

Wynia’s Week verschijnt 156 keer per jaar en wordt volledig mogelijk gemaakt door de donateurs. Doet u mee, ook straks in het nieuwe jaar? Doneren kan zo www.wyniasweek.nl/doneren/. Hartelijk dank! Donateurs kunnen ook reageren op recente artikelen, video’s en podcasts en ter publicatie in Wynia’s Week aanbieden. Stuur uw publicabele reacties aan reacties@wyniasweek.nl. Vergeet niet uw naam en woonplaats te vermelden (en, alleen voor de redactie: telefoonnummer en adres). Niet korter dan 50 woorden, niet langer dan 150 woorden. Welkom!