Grote meerderheid Nederlanders wil einde aan de bevolkingsgroei. En gezinshereniging moet strenger

Een grote meerderheid van de Nederlanders wil een einde aan de bevolkingsgroei. De Nederlandse bevolking groeit de laatste jaren juist extra snel – vrijwel uitsluitend door immigratie. Het Centraal Bureau voor de Statistiek verwacht dat die bevolkingsgroei juist doorzet: naar 18 miljoen rond de komende jaarwisseling en naar 19 miljoen tien jaar later, in 2034. Maar dat is dus tegen de wens van de meeste Nederlanders.

Peil.nl van Maurice de Hond ondervroeg vorige week op verzoek van Wynia’s Week in een representatieve steekproef ruim 4900 mensen over hun oordeel over de gewenste bevolkingsomvang. Bijna tweederde (64 procent) wil dat het bij de aanstaande 18 miljoen blijft of dat het zelfs bij 17 miljoen blijft. Slechts 15 procent van de ondervraagden wil dat de Nederlandse bevolking doorgroeit naar de 19 miljoen die met het huidige beleid in 2034 wordt verwacht.

Alleen onder D66’ers is bijna de helft (45%) voorstander van het doorgroeien naar 19 miljoen inwoners over tien jaar. Dat strookt met de lijn van de D66-leiding, die op alle terreinen – zoals arbeidsmigratie en asiel – pleit voor meer immigratie en daar ook grote voordelen in denkt te zien. Het is minder duidelijk hoe die wens zich verhoudt tot het natuur- en klimaatbeleid. Meer inwoners leidt immers tot een groter beslag op de natuur en extra moeite om als Nederland aan de eigen klimaatdoelstellingen te voldoen. Die vraag zou trouwens ook andere linkse partijen moeten bezighouden. Ook bij een partij als PvdA/GL is de aanhang echter relatief mild over voortgaande bevolkingsgroei.

Ook een derde van de CDA-kiezers ziet de forse bevolkingsgroei wel zitten, wat ook verrassend is, ook al gegeven de moeite die CDA-minister Hugo de Jonge heeft om de woningnood te verminderen.

Over het algemeen is er echter grote weerstand tegen de voortgaande bevolkingsgroei. 42% wil het bij 17 miljoen houden – terwijl het feitelijk al bijna 18 miljoen is -, 22 procent wil het bij de aanstaande 18 miljoen houden. Vooral ter rechterzijde is er veel steun voor het inperken van de bevolkingsgroei, maar ook de SP-aanhang (42 procent wil het bij 17 miljoen houden, 30 procent bij 18 miljoen) denkt er zo over. Bij de aanhang van Pieter Omtzigt gaat het in totaal om 72% die het bij 17, dan wel 18 miljoen wil houden.

Econoom Hans Roodenburg die veel gepubliceerd heeft over migratie, schat dat om – zoals de meeste Nederlanders zouden willen – nulgroei van de bevolking te bereiken, de jaarlijkse immigratie ongeveer gehalveerd zou moeten worden.

Kabinetten doen niet wat kiezers willen

De opvatting van de meeste Nederlanders over de bevolkingsgroei wijkt overigens scherp af van de praktijk. Iedere tien jaar krijgt Nederland er zo’n miljoen inwoners bij, inmiddels vrijwel geheel doordat er veel meer immigranten dan emigranten zijn. Achtereenvolgende regeringen hebben dat vrijwel geheel op hun beloop gelaten, door het vrije verkeer van personen binnen de Europese Unie, door het toelaten van ‘kennismigranten’ van daarbuiten, door het aantrekken van studenten en door het relatief ruimhartig toelaten van asielzoekers en hun familieleden.

Over het laatste onderwerp – gezinshereniging door asielzoekers – struikelde begin juli het vierde kabinet-Rutte. Dat thema werd daarmee ook (mede) inzet van de vervroegde Tweede Kamerverkiezingen van 22 november. Tegen die achtergrond vroeg Peil.nl op verzoek van Wynia’s Week dezelfde groep van ruim 4900 ondervraagden naar hun oordeel over het door hen gewenste beleid voor nareizende familieleden van asielzoekers. Moest het beleid voortgezet, moest het ruimhartiger of diende het beleid strenger te worden?

Ook hier blijkt dat twee op de drie Nederlanders een strenger beleid voor nareizigers wil. Opvallend is, dat de aanhang van D66 en ChristenUnie verdeeld is. Die partijen blokkeerden een voorstel van VVD-leider en premier Mark Rutte om het moeilijker te maken voor asielzoekers om familieleden naar Nederland te laten komen. Een derde van de ChristenUnie-stemmers wil zelfs strengere regels.

Bij de grote meerderheid die strenger beleid voor nareizende familieleden wil valt de score onder de PvdA-GL-stemmers op: de helft wil het beleid (nog) ruimhartiger maken en bijna een kwart vindt het zo goed.

Ook opvallend: waar SP-leidster Lilian Marijnissen luchthartig spreekt over 75.000 asielzoekers per jaar die in Nederland op te vangen zouden zijn – dat zou een absoluut record zijn – wil 62 procent van de SP-kiezers dat het beleid voor nareizende familieleden van asielzoekers strenger moet worden. Daar tekent zich een structureel probleem af voor de SP: de leiding is alleen scherp op arbeidsmigratie, maar de aanhang wil ook minder asielmigratie.

De Tweede Kamer nam vijf jaar geleden de motie-Dijkhoff aan, met de opdracht aan het kabinet-Rutte om de bevolkingsontwikkeling te onderzoeken en met aanbevelingen te komen. Tot op heden heeft dat niets noemenswaards opgeleverd. Wel is er een staatscommissie met leden van verschillende politieke kleur en opvattingen ingesteld. Naar verwachting komt die commissie wederom verlaat – dus na de verkiezingen van november – met bevindingen en aanbevelingen.

Samen regeren lijkt voor PvdA/GroenLinks en VVD onmogelijk

Hoewel voor veel kiezers – vooral van centrum, centrumrechts en rechts – immigratie, asiel en bevolkingsomvang tot de top van de zorgen behoort, is het ongewis wat de aanstaande Kamerverkiezingen en de daarop volgende formatie gaat opleveren. Wel lijkt het vrijwel onmogelijk dat de VVD – met lijsttrekker Dilan Yesilgöz die zich op dit thema profileert – zou kunnen regeren met de combinatie PvdA-GroenLinks, met een aanhang die meer asielfamilieleden zou willen toelaten en vaak geen moeite heeft met een doorgroeiende bevolking.

Met medewerking van Nick Ottens en Hans Roodenburg

Wynia’s Week neemt nooit vakantie en verschijnt 104 keer per jaar. Bent u al supporter van Wynia’s Week? Donateur worden kan HIER Hartelijk dank!