Het ‘meest rechtse kabinet ooit’ is behoorlijk links

Op 2 juli 2024 werd het kabinet-Schoof, met de PVV als leidende partij, beëdigd. Vriend en vijand kondigde aan dat dit kabinet het ‘meest rechtse kabinet ooit’ zou worden. Wat volgens menig tegenstander nog altijd wordt beschouwd als een (extreem-)rechts kabinet, zet in de praktijk echter vaak het (overwegend) linkse beleid van de vorige kabinetten voort. Op de grote thema’s lijkt het alsof D66 nog altijd de dienst uitmaakt.

Tijdens de formatie werd gauw duidelijk dat de PVV veel ingeleverd had om met de overige partijen te kunnen regeren. Wilders moest afstand doen van het premierschap en PVV-standpunten werden afgezwakt. Maar nog altijd noemen linkse politici en verschillende media het kabinet geregeld ‘radicaal-rechts’ of ‘extreemrechts ’. In de praktijk zien we daar weinig van terug. Sterker nog: op de grote thema’s wordt het overwegend linkse beleid van de vorige kabinetten voortgezet. Hieronder enkele voorbeelden.

1. Migratie

Op het gebied van migratie, waar de PVV hoopte het meest te kunnen betekenen, lijkt nog maar weinig fundamenteel veranderd. Laat staan dat er een ‘radicaal-rechtse’ politiek is gevoerd. Het CBS berichtte op 1 mei van dit jaar dat in het eerste kwartaal van 2025 de immigratie hoger uitviel dan in het eerste kwartaal van vorig jaar. Tot en met maart van dit jaar kwamen 79 duizend immigranten naar Nederland, waar dat er in dezelfde periode  vorig jaar 75 duizend waren. In het eerste kwartaal groeide de Nederlandse bevolking tot 18,07 miljoen inwoners. Deze bevolkingsgroei komt, aldus het CBS, ‘volledig door migratie’. Nog altijd komen er locaties bij om meer asielzoekers op te kunnen vangen. Zo komt er een nieuw AZC in Amsterdam-Sloterdijk, dat minstens 10 jaar lang zal blijven en op termijn 600 asielzoekers zal opvangen.

Ook het door de PVV zo felbegeerde intrekken van de Spreidingswet is nog altijd niet gerealiseerd. Uit een recente ‘contourennota’ van Asielminister Faber blijkt dat het kabinet de Spreidingswet bij voorkeur pas intrekt na februari 2026. Dan is de eerste cyclus afgelopen, waarin gemeenten plannen hebben gemaakt om opvangplekken voor asielzoekers te regelen. Het kabinet koos ervoor niet voor die tijd de Spreidingswet in te trekken, omdat dat afbreuk zou doen aan eerdere afspraken die door de regering en de lokale overheden zijn gemaakt in het kader van asielopvang. Met de immer voortdurende spanningen binnen het kabinet is het de vraag of het überhaupt lukt om in 2026 de Spreidingswet in te trekken. Ook de opt-out voor EU-wetgeving inzake asiel en migratie is tot dusver niet op de rails gezet.

Bovendien beloont het kabinet gemeenten met 30 duizend euro voor elke woonruimte die ze statushouders weten te bieden. En voor een tijdelijk onderkomen zoals een hotel staat er zelfs een vergoeding van 38 duizend euro tegenover. Voor het bieden van een woonruimte voor een Nederlandse starter krijgt de gemeente helemaal niets. Dit is dus een verdienmodel voor gemeenten, die nog steeds voorrang kunnen geven aan statushouders bij de verkrijging van een sociale huurwoning. Weet een gemeente 100 plekken te geven aan statushouders, dan levert haar dat 3 miljoen euro op. Dat wordt bijna 4 miljoen euro als ze die 100 plekken weten te onderhandelen met een hotelketen.

2. Woke, diversiteit en inclusie

Ook wat woke en ‘diversiteit en inclusiviteit’ betreft, laat dat ‘extreemrechtse’ of ‘meest rechtse kabinet ooit’ aardig te wensen over. Minister Eppo Bruins (OCW) trekt miljoenen euro’s uit om Amerikaanse ‘wetenschappers’ (dikwijls milieu- en genderactivisten) naar Nederland te halen. Enkele tientallen zogenaamde ‘topwetenschappers’ dreigen hun baan te verliezen onder de nieuwe Trump-regering. Trump kondigde recentelijk aan om te stoppen met subsidies aan onderwijsinstellingen die er een ‘radicale klimaatagenda’ op na houden. Onze regering toont zich enthousiast bereid om deze wetenschappers hier op te vangen zodat ze het onderzoek in ons land kunnen voortzetten.

Ons kabinet trekt eveneens miljoenen uit voor ‘inclusief werven’. Duizenden ambtenaren moeten verplicht op cursus en krijgen bijvoorbeeld een ‘workshop ter voorkoming van vooringenomenheid en ter verbetering van het selectiegesprek’. In alle sollicitatiecommissies moet minstens één vrouw zitten, en deze commissies moeten ‘zo divers mogelijk’ zijn. In het ambtenarenapparaat moet nóg meer worden ingezet op diversiteit en inclusie. Zo hanteert de rijksoverheid voor haar functies inmiddels ‘streefcijfers’ voor de verhoudingen tussen mannen versus vrouwen, en allochtoon versus autochtoon: het streefcijfer voor vrouwen ligt tussen de 45 en 55 procent. Die voor niet-westerse allochtonen op 13,8 procent. Het percentage werkzame ambtenaren met een niet-westerse achtergrond mag overigens niet lager worden, wat inhoudt dat ontslaan praktisch onmogelijk wordt gemaakt.

Slavernijmuseum

De in 2021 door het kabinet Rutte-III ingestelde Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme (NCDR) wordt door dit kabinet verlengd tot en met 2029. Nationaal Coördinator Baldewsingh, oud-PvdA’er en redacteur bij verschillende migrantenomroepen, baarde onlangs groot opzien door tegenover de islamitische zender Al Jazeera te verklaren dat ons land een ‘oorlog voert tegen moslims’.

Onder dit kabinet komt het nationaal slavernijmuseum ook dichterbij. Bekend is al dat John Leerdam (PvdA) er de directeur van wordt. Op een gebedsceremonie voor dit museum was namens het ministerie van OCW directeur-generaal voor cultuur en media Barbera Wolfensberger aanwezig. Zij sprak, mede namens minister Eppo Bruins, ‘vastberaden steun’ uit voor het museum.

3. Klimaat

De door de vorige kabinetten ingezette koers op het gebied van klimaat lijkt ook onveranderd. Nederland is nog altijd van plan klimaatkoploper van Europa te worden. Het plan is om in 2030 55 procent minder CO2-uitstoot te hebben ten opzichte van 1990. In 2050 wil Nederland klimaatneutraal zijn. Wat de energiekosten betreft, lijkt weinig substantieels te gaan veranderen. Het kabinet erkent het ‘stikstofprobleem’. En door de aangescherpte stikstofregels wordt het verkrijgen van vergunningen voor bouw of aanleg van woningen, stroomkabels of hoogspanningsstations haast onmogelijk gemaakt. De regering wil van het gas af, en legt wijken aan op warmtenetten. Die warmtenetten liggen inmiddels plat, omdat het stroomnet overvol is. Nu roept de regering Nederlanders op om tussen 16:00 en 21:00 uur zo min mogelijk stroom te gebruiken.

Wie zelf op een groene manier stroom opwekt, wordt ook niet meer gesteund door dit kabinet: de salderingsregeling wordt in 2027 definitief afgeschaft. Ook de vakantiegangers moeten eraan geloven in naam van het klimaat: het kabinet wil de vliegtaks opschroeven. Vanaf 2027 wordt de vliegbelasting voor verre vluchten waarschijnlijk hoger. Dan wordt de vliegtaks vermoedelijk variabel, dus afhankelijk van de afstand. Bij een vlucht die verder dan 2.500 kilometer zal zijn, moeten passagiers naar verwachting 50 tot 70 euro extra gaan betalen. Die nieuwe vliegtaks levert het kabinet naar verwachting zo’n 250 miljoen euro extra op.

4. Financiën

Ook de manier waarop dit kabinet met financiën omgaat, wijst bepaald niet op een ‘rechtse’ of populistische koers. Zo blijft de controversiële expatregeling bestaan, ondanks eerdere uitspraken over het afschaffen ervan. Tot en met 2027 hoeven expats over 30 procent van hun inkomen geen belasting te betalen. Daarna wordt dit verlaagd naar 27 procent. Bedrijven met een groot aandeel buitenlandse werknemers (en de werknemers zelf) worden hiermee flink gematst.

Uit de recente Voorjaarsnota blijkt wel dat Nederlanders over het algemeen meer belasting gaan betalen. Het heffingsvrij vermogen in box 3 gaat omlaag, waardoor spaarders meer belasting zullen betalen over hun spaargeld. Ook gaat er een streep door enkele verhogingen van belastingkortingen zoals de algemene heffingskorting en arbeidskorting. Daarnaast lijkt meer geld te gaan naar de EU-begroting voor defensie.

Bij lange na niet ‘extreemrechts’

Veel tegenstanders van dit kabinet doen het voorkomen dat de huidige regering een ‘extreemrechtse’ koers vaart. Opiniemakers en politici strooien regelmatig met termen als ‘radicaal’, ‘extreemrechts’ of ‘ultrarechts’. Maar de eerlijkheid gebiedt te zeggen dat dit kabinet niets doet wat daarbij in de buurt komt. Niet alleen gaat het kabinet mee in zeer linkse (lees: progressieve) agenda’s – denk aan klimaatbeleid en diversiteitsbeleid –op andere thema’s voert het beleid uit dat door vorige kabinetten in gang is gezet. Rechts is het kabinet-Schoof over het geheel genomen niet. En waarom het kabinet ‘extreemrechts’ genoemd wordt, is een raadsel.

Wynia’s Week verschijnt drie keer per week, 156 keer per jaar, met even onafhankelijke als broodnodige artikelen en columns, video’s en podcasts. U maakt dat samen met de andere donateurs mogelijk. Doet u weer mee? Kijk HIER. Hartelijk dank!