Poetins Rusland sponsorde jarenlang groene aanhangers in het Westen

Het Rusland van Vladimir Poetin sponsorde jarenlang activisten die in West-Europa ageerden tegen de winning van schaliegas. Zo schakelden Poetin cs. de concurrentie van Europees schaliegas uit en werd Europa nog afhankelijker van Russisch aardgas. Nu de Europese Unie af wil van de energie-afhankelijkheid van Rusland komt dat schaliegas er alsnog: per schip uit de Verenigde Staten.

Het verhaal van Lorraine Allanson

Nadat Lorraine Allanson zich uitsprak voor het winnen van schaliegas in het enorme Bowland-veld in het Engelse Yorkshire waar zij woonde, sloten milieuactivisten haar af van internet, noemden haar ‘hoer’ en voorzagen ze haar van een fake strafblad.

Allanson schreef er het boek My Story over, waarin ze verslag doet van dagelijkse pesterijen als ‘shouting, abuse, public defecation, intimidation, hijacking lorries to stop deliveries, blocking the village street’. De demonstranten waren beroepsactivisten van elders met weinig steun onder de lokale bevolking en werden geleid door Friends of the Earth, de internationale tak van het Nederlandse Milieudefensie. Financiële steun kwam er van linkse hedgefund-miljardairs en energiebedrijven die concurrentie vreesden voor hun ‘hernieuwbare energiebronnen’.

Moskou steunde het verzet tegen schaliegas

Het verzet tegen het schaliegas werd ook gesteund vanuit Moskou. Staatsenergiebedrijf Gazprom bracht valse verhalen in omloop over schadelijke milieueffecten van fracking, een gangbare methode bij de winning van schaliegas. Die verhalen werden gretig verspreid via kanalen als het staatsbedrijf Russia Today, dat nu is afgesloten wegens het verspreiden van Russische propaganda maar voorheen ongestoord onwaarheden verspreidde en fracking moreel gelijkstelde aan pedofilie.

De Russische ‘trollenfarm’ Internet Research Agency brengt via sociale media al jaren olie- en gasbedrijven in diskrediet. In Duitsland lobbyde Gazprom bij de politiek voor een ban op schaliegas, daarbij gesteund door Duitse energiebedrijven met Russische belangen.

Hillary wist het ook

Toenmalig NAVO-secretaris-generaal Anders Fogh Rasmussen legde in 2014 al de oorzaak voor het aanwakkeren van de oppositie tegen schaliegas bij Rusland: ‘I have met allies who can report that Russia, as part of their sophisticated information and disinformation operations, engaged actively with so called non-governmental – environmental organisations working against shale gas – to maintain European dependence on imported Russian gas.’

Hoewel dit Rasmussens persoonlijke opvatting was, bevestigde een NAVO-woordvoerder Russische bemoeienis op het terrein van energie in de EU. In 2014 sprak ook Hillary Clinton over ‘phony environmental groups funded by the Russians’.

De Republikeinse afgevaardigden Smith en Weber onthulden in 2017 in een brief aan de toenmalige Amerikaanse minister van Financiën Mnuchin dat er ook in de Verenigde Staten Russisch geld werd verdeeld over diverse activistische milieuorganisaties. Twee milieuorganisaties in San Francisco, Sea Change Foundation en Energy Foundation, fungeerden als doorgeefluiken voor antifracking campagnes.

Sea Change Foundation werd in 2006 opgericht door Nathaniel Simons, zoon van miljardair James Simons. James Simons is een van de oprichters van het hedgefund Renaissance Technology en een bekende sponsor van linkse organisaties.

500 miljoen dollar van Sea Change

Sea Change wil de gevaren van wereldwijde klimaatverandering bestrijden en financiert rechtstreeks of via de gelieerde Energy Foundation vooral andere activistische groepen. Sea Change doneerde aan milieuclubs en linkse denktanks tot 2019 een slordige 500 miljoen dollar en committeert zich om jaarlijks 50 tot 75 miljoen dollar te besteden aan duurzame energieprojecten en het tegengaan van klimaatverandering.

Onder de begunstigden van Sea Change bevinden zich alle grote Amerikaanse milieuorganisaties, zoals Sierra Club en League of Conservation Voters, die zich tegen nucleaire energie en fracking keren. Het Wereld Natuurfonds kreeg in totaal 14 miljoen dollar. Een bekende naam is de European Climate Foundation (ECF), die 15 miljoen dollar ontving. ECF ontvangt ook veel geld van de Nationale Postcodeloterij en van George Soros om de ‘klimaatcrisis’ aan te pakken. ECF is tevens financier van actiegroep ‘De Goede Zaak’, die vooral ageert tegen FvD en PVV.

Ook de Nederlandse staat deed mee

Het World Resources Institute (WRI) ontving 6 miljoen dollar van Sea Change. Bij de vestiging in Den Haag zijn de samenwerkingsverbanden ondergebracht tussen de Nederlandse staat en het World Economic Forum (WEF) op het terrein van duurzaamheid. Voormalig staatssecretaris Stientje van Veldhoven (D66) geeft sinds 1 september 2021 bij WRI leiding aan de Europese activiteiten. WRI kreeg in 2020 bijna 11 miljoen euro aan subsidie uit de pot van het Haagse ministerie van Ontwikkelingssamenwerking.

In 2010 -2011 ontving Sea Change een donatie van in totaal 23 miljoen dollar via het toen net opgerichte Klein Ltd. dat is gevestigd op Bermuda. Volgens de Amerikaanse Congresleden Smith en Weber is Klein Ltd. opgericht met als specifiek doel het mogelijk maken van anonieme giften aan Sea Change.

Met de Russen, via Bermuda

Bermuda is niet alleen interessant voor belastingontwijkers maar houdt ook de identiteit verborgen van anonieme gevers. Klein Ltd. bestond uit twee medewerkers van advocatenkantoor Wakefield Quin (WQ). Beiden waren ook directeur van bedrijven die eigendom zijn van de oligarch en Poetin-vriend Leonid Reiman, een voormalig Russisch minister van Telecommunicatie. Naar Reiman werd in 2008 een onderzoek ingesteld wegens witwassen. Een bedrijf waarvan hij eigenaar was, werd daarvoor veroordeeld op de Britse Maagdeneilanden.

WQ huisvest in zijn burelen ook een vestiging van de Moskouse beleggingsfirma Marcuard Spectrum van waaruit een hedgefund wordt gerund. Beide eerder genoemde medewerkers van WQ bekleden hierin leidinggevende posities. Eén van de oprichters van Marcuard Spectrum is de vroegere directievoorzitter van de Russische energiemaatschappij Rosneft.

WQ huisvest ook VimpelCom Ltd dat onder meer werd onderzocht door de Nederlandse justitie op verdenking van witwassen en corruptie bij telecommunicatiebelangen in Oezbekistan. Het bedrijf trof uiteindelijk een schikking van 358 miljoen euro.

In 2018 werd na alle negatieve publiciteit de naam van Klein Ltd door Nathaniel Simons omgedoopt in Sea Change International. Hij en zijn vrouw vormen samen de ‘board’. Het bedrijf blijft kantoor houden bij WQ, net als een schare Russische bedrijven die met name belangen hebben in de energiesector. WQ is het scharnierpunt tussen de Simons-activiteiten en die van de Russen, waarbij de relatie loopt via Sea Change International.

Korte lijntjes

De familie Simons blijkt veel zaken te doen via Bermuda en huurt daarbij steeds de diensten in van twee advocatenkantoren. Naast WQ is dat Appleby Ltd, dat eerder werd veroordeeld voor medeplichtigheid in een Russisch witwasschandaal. Dat belet de betreffende medewerker niet om samen met Nathaniel Simons in de ‘board’ te zitten van weer een andere onderneming op Bermuda.

Sea Change en Klein Ltd ontkenden bij monde van een advocaat van WQ de beschuldigingen. Klein Ltd zou geen enkele connectie hebben met Rusland. Het onderzoek van Smith en Weber kreeg geen vervolg en werd door velen afgedaan als een poging om de aandacht af te leiden van Trumps vermeende Russische connecties. Maar recent werd er vanuit het Congres opnieuw aandacht voor gevraagd.

Ook andere ‘fossiele’ investeringen lamgelegd

Klimaatactivisten zijn er in geslaagd de exploratie van olie en gas in de EU lam te leggen door energiemaatschappijen, overheden, banken, pensioenfondsen en dergelijke te dwingen tot desinvesteringen. Via ESG-rapportages (Environmental, Social and Governance) moeten bedrijven, banken en fondsen rapporteren over hun activiteiten op het gebied van fossiele energie en krijgen hiervoor negatieve scores.

Het internationale gebruik van deze ‘scorecards’, die zijn ontsproten aan de duurzame ontwikkelingsdoelen, wordt sterk gepromoot door het World Economic Forum, in samenwerking met de vier grootste wereldwijd opererende accountantskantoren. Recent maakten onder meer ING en ABP bekend te stoppen met het financieren van bedrijven in de olie- en gaswinning.

Klimaatactie speelt alleen in het westen

Het voorkomen van klimaatverandering is leidend geworden in het Westen, terwijl men zich in de rest van de wereld niets aantrekt van ESG-rapportages. Normaal gesproken zouden de stijgende energieprijzen grotere investeringen uitlokken in fossiele exploratie, maar dat is nu niet het geval.

De oorzaak hiervan is ook volgens investeringsbank Goldman Sachs de druk die klimaatactivisten uitoefenen op Westerse overheden, banken en bedrijven. Investeringen van energiebedrijven op het gebied van olie en gas halveerden tussen 2011 en 2021 en bedrijven investeren volgens The Financial Times een kwart minder dan nodig zou zijn om hun productie op peil te houden.

Ook het door Milieudefensie uitgelokte vonnis van de Nederlandse rechter dat Shell de emissie van CO₂ moet reduceren heeft energiemaatschappijen kopschuw gemaakt. De VN en het Internationale Energie Agentschap oefenen druk uit op overheden om investeringen in olie en gas te verminderen.

De EU heeft bijna net zoveel schaliegas als de VS

Volgens opgave van het Amerikaanse Ministerie van Energie hadden EU-landen in 2013 een potentieel aan schaliegas van 468 biljoen kubieke voet, tegenover de VS 623 biljoen. Tot 2010 produceerden Rusland en de EU beide rond de 7 miljoen kubieke voet aan gas. Sindsdien is de EU-productie gehalveerd, doordat er geen nieuwe velden bijkwamen en oude uitgeput raakten, en steeg de Russische naar 9 miljoen. En dus voorziet Rusland in 40 procent van de gasbehoefte in de EU.

Terwijl volgens de Amerikaanse auteur Michael Shellenberger de EU plastic rietjes in de ban deed en achter Greta Thunberg aanliep, investeerde Poetin in nucleaire energie en verdubbelde hij de productie van fossiele brandstoffen om meer naar de EU te kunnen exporteren, zoals via de aanleg van Nordstream 2. Waar EU-landen kerncentrales sloten, sprong Rusland in het ontstane gat en nam de EU-afhankelijkheid van Russische fossiele energie en daarmee de omvang van de Russische deviezenreserve toe.

Het Wilfried Martens Centre for European Studies, de denktank van de Europese christendemocraten, stelde in een in 2016 gepubliceerd rapport op basis van een anoniem getuigenis dat de Russische overheid €82 miljoen euro heeft geïnvesteerd in NGO’s wier taak het was Europese overheden te overreden om te stoppen met de exploratie van schaliegas.

Opvallend is dat degenen die overal Russische complotten zien, ze niet zien waar er volop bewijs is voor inmenging vanuit Moskou in de klimaatbeweging. GroenLinks-leider Jesse Klaver vroeg met overslaande stem en met instemming van bijna de hele Tweede Kamer om een onderzoek naar de financiële banden van Rusland met FvD en PVV, ondersteund door de flinterdunne bewijzen hiervoor in uitzendingen van Zembla. Beide partijen lieten een in zijn ogen te pro-Russisch geluid horen. De Algemene Rekenkamer is inmiddels hiermee aan de slag.

Toen: ondermijning defensie, daarna: afhankelijkheid energie

Er lijkt ondertussen alle aanleiding voor een breder onderzoek naar in hoeverre milieuactivisten bewust of onbewust met Rusland en Russische bedrijven samenspanden, temeer daar er soms onverwachte dwarsverbanden zijn. Zo was de Belgische minister van Energie Tinne van der Straeten (Groen) tot aan haar ministerschap mede-eigenaar van een advocatenkantoor met veel gasbedrijven als klant, waaronder Gazprom-dochterbedrijf Winas. Als minister wil zij de Belgische kerncentrales sluiten en vervangen door gascentrales.

Het roept in herinnering hoe in de jaren van de Koude Oorlog de Sovjet-Unie via bevriende communistische partijen en vaak onwetende, naïeve actievoerders steeds weer honderdduizenden Europese demonstranten op de been kreeg tegen de plaatsing van Amerikaanse kruisraketten in West-Europa. Toen sponsorde de Sovjet-Unie de ondermijning van de Europese defensie, nadien sponsorde Rusland de West-Europese afhankelijkheid van Russische energie.

Nu: geen Europees, maar wel Amerikaans schaliegas

De echte milieueffecten van ‘hydraulic fracturing’ zijn ondertussen geringer dan de activisten die voorstellen. Op grote diepte worden scheurtjes gemaakt in gesteente waardoor gas kan ontsnappen. Zoals de ervaringen in de VS laten zien, is de kans op aardbevingen en milieuschade veel kleiner dan bij andere mijnbouwactiviteiten. Desondanks wisten milieuactivisten ook in Engeland met claims die naderhand vals bleken, gewillige ambtenaren bij de Environment Agency te bewegen tot extra strenge milieueisen voor fracking.

Tot op de dag van vandaag weten klimaatactivisten met succes fracking in West-Europa te voorkomen. Het maakte Europa extra afhankelijk van het Russische gas – precies zoals de Russische geldschieters van de anti-fracking-activisten het graag zagen. Nu Europese landen af willen van de energie-afhankelijkheid van Moskou, worden er alsnog – tegen hoge kosten – massaal scheepsladingen aardgas uit de Verenigde Staten geïmporteerd: Amerikaans schaliegas, wel te verstaan.

Wouter Roorda publiceert in Wynia’s Week regelmatig over zaken die de macht in Nederland liever verborgen had gelaten. Steunt u onze broodnodige, onafhankelijke berichtgeving? Doneren kan HIER Hartelijk dank!