Piet Emmer is emeritus hoogleraar geschiedenis en onder meer auteur van De geschiedenis van de slavenhandel (Nieuw Amsterdam, 2019).
Op woensdag 1 juli 1863 was het zover. Om zes uur ’s ochtends werd in Paramaribo met 21 kanonschoten het einde van de slavernij ingeluid. In de maanden daarvoor hadden de meeste plantages bezoek gehad van een commissie, die de slaven van een achternaam had voorzien en geïnformeerd over de bepalingen...
Nederland liep niet voorop toen het in zijn West-Indische koloniën in 1863 de slavernij afschafte. Engeland had dat al dertig jaar en Frankrijk en Zweden vijftien jaar eerder gedaan, terwijl Denemarken vanaf 1848 alle slavenbaby’s automatisch had vrijverklaard. Alleen de slavenemancipaties in de VS (1865), op Cuba (1886) en in Brazilië...
Dezer dagen zullen drie wetenschappelijke instituten de resultaten publiceren van het langjarige onderzoek naar de dekolonisatie van Nederlands-Indië en ik ben benieuwd of er nieuwe inzichten en onbekende feiten zullen worden onthuld. Eén ding staat vast: de lezer van al die nieuwe studies zal veel moeite moeten doen zich bijna tachtig...
Een museum moet een maatschappelijk draagvlak hebben. Dat is mij duidelijk geworden bij een bezoek aan een statig pand met een indrukwekkende zuilengevel in Oakland, Californië, waarin het African-American Museum and Library is gevestigd. Al bij de ingang werd ik door de zwarte portier beleefd gevraagd of ik me niet vergist...
In mijn vorige bijdrage scheef ik dat het slavernijverleden nog nooit zo actueel was. Dat blijkt onder meer uit een interview in het Leidsch Dagblad van 28 augustus 2021, waarin Karwan Fatah-Black, universitair docent aan de universiteit in die stad zijn hart lucht als ‘de nieuwe duider van onze koloniale geschiedenis’....
De geschiedenis is nog nooit zo actueel geweest. De critici van het kapitalisme gebruiken tegenwoordig steeds meer het verleden om aan te tonen dat onze westerse cultuur onrechtvaardig is, door en door racistisch en niet te hervormen. Een van de belangrijkste kroongetuigen is het koloniale slavernijverleden, dat nog steeds zijn schaduwen...
Moet de afschaffing van de slavernij op 1 juli 1863 in de voormalige Nederlandse koloniën in West-Indië een nationale feest- of gedenkdag worden? Dat mensen in de door Nederland bestuurde gebieden niet langer eigendom van een ander waren, kun je ‘a giant step for humanity’ noemen. Toch sluit zo’n feestdag grote...
De Pim Fortuynprijs is bedoeld voor een opiniemaker, politicus of bestuurder, een strijder voor het vrije woord, een onafhankelijke geest, die heldere taal gebruikt, taboedoorbrekend is, dapper is en stelling durft te nemen in het maatschappelijke debat. Het is een bijzonder gevoel op de ‘shortlist’ te staan voor de Pim Fortuynprijs...
Het zal veel mensen ontgaan zijn, maar er loopt op dit ogenblik een grote slavernijtentoonstelling in het Rijksmuseum. Daarmee wil de directie benadrukken dat ‘het Rijks’ niet alleen een nationale schatkamer van de kunst wil zijn, maar ook van de geschiedenis. Helaas hebben de coronamaatregelen het museum parten gespeeld en is...
Vorig jaar zou in het Rijksmuseum een tentoonstelling worden ingericht over een historisch onderwerp: de slavernij. Het museum wil namelijk niet alleen een kunstmuseum zijn, maar ook hét nationale geschiedenismuseum. De corona-pandemie gooide echter roet in het eten, maar ‘het Rijks’ hoopt nu dat de slavernijtentoonstelling in de loop van dit...
